سرطان دهانه رحم، یکی از علل عمده مرگ ‌و ‌میر زنان در سنین باروری در کشورهای در حال توسعه و چهارمین بیماری بدخیم زنان در دنیا هستش.

بیشتر از 90 درصد از سرطان های دهانه رحم با ویروس HPV مرتبط هستند.

یکی از راه‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم تزریق واکسن گارداسیل می‌باشد.

HPVویروس

ویروس‌های پاپیلومای انسانی در حقیقت عفونت‌هایی هستن که از طریق تماس مستقیم پوستی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این نوع از ویروس بیشتر ازطریق تماس جنسی، دهان، گلو و یا اندام تناسلی منتقل می‌شود.

این ویروس یک از عوامل ایجاد کننده زگیل است که اگر دستگاه تناسلی را آلوده کند می‌تواند باعث ایجاد سرطان رحم شود، از شایع‌ترین عوارض آلودگی به این ویروس، زگیل تناسلی، زگیل واژن و زگیل مقعد می باشد.

واکسن گارداسیل چیست؟

واکسن گارداسیل در حقیقت رایج ترین نوع از واکسن‌های اچ-پی-وی هستش که برای پیشگیری از سرطان گردن رحم مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا می‌باشد.

این واکسن برای پیشگیری از ویروس‌های پاپیلومای انسانی به ویژه ویروس‌های تیپ 6،۱۱، ۱۶ و ۱۸ کاربرد دارد. تزریق این واکسن برای پیشگیری از بیماری‌های خطرناکی نظیر زگیل تناسلی و انواع سرطان رحم توصیه شده است..

این واکسن می‌تواند از اکثر موارد سرطان دهانه رحم که ناشی از این ویروس هستند، پیشگیری کند. اگر این واکسن قبل از قرار گرفتن دختران یا زنان در معرض ویروس تزریق شود؛ از سرطان مقعد یا فرج نیز پیشگیری می‌کند.

علاوه بر این، این واکسن می‌تواند از زگیل تناسلی، سرطان مقعد و سرطان دهان و گلو در زنان و مردان جلوگیری کند.

نکته جالب این است که واکسن زگیل تناسلی یا HPV حاوی ویروس کشته شده یا ضعیف شده این بیماری نیست بلکه حاوی ذراتی شبیه ویروس پاپیلومای انسانی است و از پروتئین دیواره خارجی ويروس مشتق می‌شود.

انواع واکسن گارداسیل

این واکسن در حال حاضر در 3 نوع عرضه می‌گردد که شامل نوع 2 ظرفیتی، 4 ظرفیتی و 9 ظرفیتی می‌باشد که نوع 2 ظرفیتی آن تیپ های 16 و 18، نوع 4 ظرفیتی آن تیپ های 6، 11، 16، 18 و نوع 9 ظرفیتی آن تیپ های 6، 11، 16، 18، 31، 33، 45، 52 و 58 ویروس HPV را پوشش میدهد.

واکسن گارداسیل و آقایان

هر چند در بسیاری از منابع استفاده از این واکسن به خانم‌ها توصیه شده است، اما آقایان نیز می‌توانند بنا به صلاح دید پزشک در بازه سنی 9 الی ۲۱ سالگی نسبت به دریافت این واکسن اقدام کنند.

بهترین زمان تزریق

بهترین زمان برای تزریق این واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی فرد می‌باشد. بخاطر همین توصیه می‌شود که افراد در بازه سنی ۹ الی ۲۶ سالگی نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند. البته این واکسن تا سن ۴۵ سالگی بسته به شرایط افراد می‌تواند تزریق شود.

برای کودکان و نوجوانان 9-15 سال دو دوز و برای افراد 15 سال تا 45 سال سه دوز از واکسن لازم است.

واکسن به صورت درون عضلانی و با فواصل 0 و 6 ماه برای افراد زیر 15 سال و با فواصل 0، 2 و 6 ماه برای افراد بالای 15 سال تزریق می شود.

تکمیل واکسیناسیون بر علیه HPV شش ماه به طول می‌انجامد و واکسن فاقد دوز یادآور است.

نحوه ی تزریق

واکسن به صورت درون عضلانی به عضله دلتوئید بازوی دست تزریق می شود. امکان تزریق به قسمت فوقانی و جلوی ران نیز وجود دارد اما تزریق در بازو ارجحیت دارد.

چه کسانی نباید واکسن گارداسیل تزریق کنند؟

زنان باردار و شیرده و افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی می‌باشند از تزریق واکسن خودداری نمایند.

همچنین اگر سابقه حساسیت به واکسن را دارید حتما قبل از تزریق این واکسن با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض واکسن گارداسیل

بعد از تزریق واکسن حداقل برای 15 دقیقه در محل منتظر بمانید تا در صورت بروز عوارض به آنها رسیدگی شود. بر طبق آمار‌ها عوارض حاصل از این واکسن در 97 درصد از مواقع خفیف بوده و تنها در 3 درصد امکان عوارض جدی وجود دارد. مهمترین عوارضی که ممکن است پس از تزریق ایجاد شود، می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• درد در محل تزریق
• غش و سرگیجه
• تب
• تهوع
• تورم
• خارش
• سردرد

در هر حال لازم است پس از تزریق واکسن زگیل تناسلی و در صورت بروز واکنش های حساسیتی شدید و یا تورم به پزشک مراجعه نمایید.

تداخلات دارویی

 تزریق همزمان، اما از دو محل تزریق متفاوت، واکسن گارداسیل و واکسن هپاتیت B امکان پذیر است.

تزریق همزمان، اما از دو محل متفاوت، واکسن گارداسیل و دو واکسن مننژیت پلی ساکاریدی کونژوگه با سم دیفتری (Menactra) و واکسن دیفتری-کزاز-سیاه سرفه (Tdap) بلامانع است.

استفاده از داروهای هورمونی ضد بارداری مانع از تولید پاسخ ایمنی مناسب در افرادی که واکسن گارداسیل تزریق می کنند نمی‌شود.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (مانند عوامل آلکیله کننده، کورتیکواستروئیدها، دارهای سیتوتوکسیک) و نیز رادیوتراپی ممکن است باعث کاهش پاسخ ایمنی به واکسن شود.

شرایط نگهداری واکسن گارداسیل

واکسن ها اغلب حاوی مواد حساسی هستند و باید برای سالم ماندن و حفظ عملکردشان در شرابیط خاصی نگهداری شوند بنابراین اگر این واکسن را تهیه کرد ه باشید و بخواهید در فرصت مناسبی تزریق کنید، ممکن است به دنبال دستور العمل‌ها وشرایط نگهداری واکسن گارداسیل در منزل باشید؛ برای نگهداری گارداسیل باید شرایط زیر را رعایت کنید:

بلافاصله در یخچال قرار دهید.

در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد (36 درحه فارنهایت تا 46 درجه فارنهایت)  در یخچال نگهداری کنید.

نباید منجمد شود.

به دور از نور باید باشد.

پس از خروج از یخچال در اسرع وقت تزریق شود.

محتویات واکسن گارداسیل

ماده موثره واکسن پروتئین خالص و غیر بیماریزای 4 سروتیپ از ویروس HPV  است.

میزان آنتی ژن موجود برای سروتیپ های 6 و 18 بیست میکروگرم و میزان آنتی ژن برای دو سروتیپ 11 و 16 چهل میکروگرم است. آنتی ژن ها بر سطح هیدروکسی فسفات سولفات آمورف سوار شده اند. دیگر مواد موجود در واکسن شامل سدیم کلراید، هیستیدین، پلی سوربات 80، بوراکس و آب تزریقی است.

شکل ظاهری گارداسیل و محتویات داخل بسته

هر دوز از واکسن حاوی 0.5 ml سوسپانسیون برای تزریق است. پیش از هم زدن گارداسیل ممکن است به صورت مایعی با رسوب سفید رنگ باشد. پس از هم زدن این مایع بی رنگ خواهد شد.

در هر بسته تنها یک دوز گارداسیل موجود است.